VĂN HÓA-XÃ HỘI
ĐỀN THỜ PHẠM ĐÌNH HỔ - THÔN ĐAN LOAN XÃ NHÂN QUYỀN
30/03/2023 02:37:56

 

Phạm Đình Hổ sinh năm Mậu Tý 1768, quê ở làng Đan Loan, xã Nhân Quyền (Bình Giang), là tác giả nổi tiếng trên văn đàn Việt Nam thế kỷ XIX. Các dấu ấn về ông tại quê nhà như khu đất cũ, lầu bình thơ, mộ phần và nhà thờ. riêng lầu bình thơ và mộ phần năm 1999 đã được xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.
 
 
 

Theo cuốn Đường An - Đan Loan Phạm gia thế phả của Phạm Đình Hổ do Nhà Xuất bản Văn học xuất bản năm 2019, họ Phạm đến định cư tại làng Đan Loan cho đến đời Phạm Đình Hổ là 11 đời. Làng Đan Loan trước kia giàu có nổi tiếng trong khu vực vì có nghề nhuộm cổ truyền. Cha của Đình Hổ là Phạm Giáp, từ nhỏ đã nổi tiếng thông minh, học giỏi. Ông thi nhiều nhưng chỉ đỗ Hương cống. Ông từng dạy học ở Thăng Long, có rất nhiều học trò theo học và thành danh. Bạn bè giao tiếp với ông có nhân vật nổi tiếng như Lê Quý Đôn, Ngô Thì Sĩ. Ông có 3 người vợ, vợ thứ ba là bà Phạm Thị Xuyến mẹ của Đình Hổ, sinh được 4 người con (3 trai, 1 gái). Đình Hổ là con út. Bà cũng là con gái thuộc hàng danh gia vọng tộc. Cụ Phạm Đình Phúc (74 tuổi) ở thôn Đan Loan, chắt đời thứ năm của Phạm Đình Hổ cho biết theo các cụ truyền lại và gia phả họ Phạm, năm Phạm Đình Hổ 11 tuổi thì cha ông mất. Tiếp sau đó 2người anh trai rồi người mẹ của ông cũng qua đời trong sự bàng hoàng của gia đình.

Phạm Đình Hổ sinh ra trong gia đình truyền thống khoa bảng. Ông là người ham học. Ông từng học tại Quốc Tử Giám và thi đậu Sinh đồ. Thời thế không yên, ông từng về quê và đi dạy học nhiều nơi, rồi thi cử nhiều lần nhưng đều không đỗ đạt cao.

Năm 1821, khi vua Minh Mệnh ra Bắc Hà, thấy ông là người học rộng tài cao nên cử làm Hành tẩu Hàn lâm viện. Năm 1826, ông giữ chức Thừa chỉ Viện Hàn lâm, rồi đến chức Tế tửu Quốc Tử Giám (đứng đầu Quốc Tử Giám), mặc dù chỉ có bằng tú tài. Đây là trường hợp duy nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Năm 1832, ông từ quan và năm 1839 mất tại quê nhà.

 

Phạm Đình Hổ được biết đến là một nhân tài đất Bắc bởi tài học, kiến thức uyên bác, không màng vinh hoa phú quý. Ông đã để lại nhiều công trình khảo cứu về lịch sử, địa lý, phong tục tập quán, văn thơ có giá trị lớn. Các công trình khảo cứu của ông có những giá trị đặc biệt về mặt tư liệu đối với khoa học lịch sử, ngôn ngữ, triết học.

 
 

Trong cuộc đời học hành và làm quan, Phạm Đình Hổ coi nhẹ lối học thuộc lòng kiểu “tầm chương trích cú”, bởi dễ triệt đi tính sáng tạo. Có lẽ do không chấp nhận kiểu làm bài theo lối giáo điều, thuộc lòng mà khi đi thi Phạm Đình Hổ không đỗ đạt cao. Cũng vì có quan niệm về học thuật như thế nên khi làm Tế tửu Quốc Tử Giám, Phạm Đình Hổ cũng không hứng thú với việc làm văn theo lối thuộc lòng. Nhưng những ý tưởng về cải cách giáo dục và khoa cử thời đó của Phạm Đình Hổ chưa có điều kiện để phát triển. Năm 1832, một lần nữa ông từ quan về quê và mất 7 năm sau đó.

Trong quá trình làm quan và sống tại quê nhà, Phạm Đình Hổ thường dành nhiều thời gian cho việc sáng tác và biên soạn sách. Ông để lại cho đời sau nhiều công trình khảo cứu về lịch sử, địa lý, phong tục tập quán, văn thơ có giá trị lớn. Trong đó, nổi bật có tác phẩm “Vũ trung tùy bút” là đại diện cho mảng văn xuôi giàu tính hiện thực khắc họa chế độ phong kiến của nước ta thế kỷ 18, 19. Còn cuốn “Kiền khôn nhất lãm” là một chuyên thư về địa lý Việt Nam, trong đó có bản đồ kinh thành Thăng Long và bản đồ 13 phủ lỵ của cả nước.

Danh nhân Phạm Đình Hổ tuổi Tý, nhưng cốt cách của ông dường như gần hơn với linh vật hổ, ứng với tên của ông. Danh nhân còn là một nhà văn hóa đa ngành, có thể ví như một “mãnh hổ” ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Ông để lại cho đời sau nhiều tác phẩm giá trị, trong đó cuốn “Vũ trung tùy bút” được giảng dạy trong trường phổ thông.Việc đến nay còn lưu lại được di tích của danh nhân Phạm Đình Hổ để qua đó góp phần hiểu biết thêm về ông là điều thật đáng quý.

 Tương truyền Phạm Đình Hổ có 1 người con trai là Phạm Đình Hồ từng làm Tri phủ huyện Vĩnh Tường. Nghe kể lại khi ông đi đến khu vực chợ Đường Cái ở Hưng Yên (nay thuộc Hà Nội) thì biết chuyện người dân làng này đang mắc tội với triều đình. Ông dâng biểu xin miễn tội. Để đền ơn, dân làng đã gả một cô gái cho ông và cô ấy sinh 1 người con trai khi ông đã 70 tuổi.

Hiện trong làng con cháu của Phạm Đình Hổ có khoảng 18 hộ, ở Hà Nội, Hải Phòng khoảng 80 hộ. Con cháu của ông nhiều người đã và đang công tác và làm việc trong các cơ quan của Chính phủ, bộ, ngành Trung ương.

 
 

Hiện nay, ở làng Đan Loan còn lưu giữ các dấu ấn về Phạm Đình Hổ là thửa đất cũ của ông do chắt đời thứ 5 đang ở. Ngoài ra có lầu bình thơ trong thửa đất cũ, mộ phần và nhà thờ. Lầu bình thơ là nơi mỗi lần Phạm Đình Hổ về quê thường ngồi uống rượu, bình thơ với bạn bè. Trước cửa lầu còn khóm hoa mẫu đơn cổ thụ vẫn xanh tươi khoe sắc, tương truyền do chính tay ông trồng lúc sinh thời. Theo cháu, chắt của Phạm Đình Hổ, lầu bình thơ cũ đã bị đổ nát. Lầu hiện tại là do con cháu trong dòng họ đóng góp tiền trùng tu, xây dựng lại nhiều lần.

 
Năm 2009 có đợt trùng tu lớn từ nguồn kinh phí của Nhà nước. Lầu được xây dựng hình vuông, có 3 cửa quay 3 hướng đông, tây, bắc. Cửa chính quay hướng bắc. Mái lầu 2 tầng hình chóp, 8 đao cong vút, trên đỉnh có đắp hình nậm rượu. Phía trong có 1 bệ thờ với 3 bát hương. Ngoài con đường nhỏ ra lầu, xung quanh là ao thả cá, tạo nên khung cảnh thơ mộng. Cách lầu bình thơ khoảng 500m về hướng bắc có khu đống Mả Duồng là vị trí mộ phần của Đình Hổ.

Năm 2000, Nhà nước cấp kinh phí xây dựng nhà thờ Phạm Đình Hổ trong khuôn viên miếu Đan Loan của làng.



Kết quả giải quyết TTHC
Đến tháng 03 đã giải quyết:
100.0%
Số hồ sơ xử lý: 8983
Trước & đúng hạn: 8942
Trễ hạn: 4
Trễ hạn: 0%
Chi tiết
( Cập nhật lúc:29/03/2024 07:27:20)

TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ HUYỆN BÌNH GIANG

Trưởng Ban Biên tập: Ông Nhữ Văn Chuyên - Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Giang

Địa chỉ: Số 55, Phạm Ngũ Lão, thị trấn Kẻ Sặt, huyện Bình Giang, Hải Dương.

Điện thoại: 02203.777540

Email: vpubnd.bg@gmail.com

Đang truy cập: 63
Hôm nay: 72
Tháng này: 18,984
Tất cả: 311,530